तुष्टुवांसः

व्युत्पत्ति of तुष्टुवांसः

ष्टुञ् स्तुतौ (2U) to praise

स्तु        अनुबन्धलोपः, धात्वादेः षः सः।, निमित्तापाये नैमित्तिकस्याप्यपायः।

स्तु + लिट्                      3.2.115 परोक्षे लिट् ।, 3.2.105 छन्दसि लिट् ।

स्तु + वस्                       3.2.107 क्वसुश्च । ~ लिटः

स्तु + स्तु + वस्               6.1.8 लिटि धातोरनभ्यासस्य ।

तु + स्तु + वस्                 7.4.61 शर्पूर्वाः खयः ।

तु + ष् तु + वस्               8.3.59 आदेशप्रत्यययोः ।

तु + ष् टु + वस्               8.4.41 ष्टुना ष्टुः । ~ स्तोः

तुष्टुवस्                           1.2.46 कृत्तद्धितसमासाश्च । ~ प्रातिपदिकम्

तुष्टुवस् + जस्

तुष्टुव न् स् + अस्             7.1.70 उगिदचां सर्वनामस्थाने चासम्बुद्धौ । ~ नुम्

तुष्टुवा न् स् + अस्                        6.4.10 सान्तमहतः संयोगान्तस्य । ~ नोपदधायाः दीर्घः सर्वनामस्थाने

तुष्टुवां स् + अस्               8.3.24 नश्चापदान्तस्य झलि । ~ मः अनुस्वारः

तुष्टुवांसः                         8.2.66 ससजुषो रुँ:।, 8.3.15 खरवसानयोर्विसर्जनीयः।

Advaita MakarandaH अद्वैतमकरन्दः - Verse 6

Verse 6

अभारूपस्य विश्वस्य भानं भासन्निधेर्विना ।

कदाचिन्नावकल्पेत भा चाहं तेन सर्वगः ॥६॥

[पदच्छेदः]

अभा-रूपस्य ^6/1 विश्वस्य ^6/1 भानम् ^1/1 भानम् ^1/1 भा-सन्निधेः ^5/1 विना ⁰  ।

कदाचित् ⁰ न ⁰ अवकल्पेत ^III/1  भा ^1/1 च ⁰ अहम् ^1/1 तेन ^3/1 सर्वगः ^1/1 ॥६॥

[अन्वयः]

भा-सन्निधेः ^5/1 विना ⁰ अभा-रूपस्य ^6/1 विश्वस्य ^6/1 भानम् ^1/1 कदाचित् ⁰ न ⁰ अवकल्पेत ^III/1 ।

तेन ^3/1 अहम् ^1/1 च ⁰ भा ^1/1 सर्वगः ^1/1 ॥

            Without the contact with the light, cognition of the universe, which is not shining in nature, is never possible. Because of that, I am the all-pervasive light of cognition.   

Advaita MakarandaH अद्वैतमकरन्दः - Verse 5

Verse 5

न शोषप्लोषविक्लेदच्छेदाश्चिन्नभसो मम ।

सत्यैरप्यनिलाग्न्यम्भःशस्त्रैः कुमुत कल्पितैः ॥५॥

[पदच्छेदः]

न ⁰ शोष-प्लोषो-विक्लेद-च्छेदाः ^1/3 चित्-नभसः ^6/1 मम ^6/1 ।

सत्यैः ^3/3 अपि ⁰ अनिल-अग्नि-अम्भस्-शस्त्रैः ^3/3 किमुत ⁰ कल्पितैः ^3/3 ॥५॥

[अन्वयः]

सत्यैः ^3/3 अनिल-अग्नि-अम्भस्-शस्त्रैः ^3/3 अपि ⁰ चित्-नभसः ^6/1 मम ^6/1 शोष-प्लोषो-विक्लेद-च्छेदाः ^1/3 (भवन्ति ^III/3), किमुत ⁰ कल्पितैः ^3/3 ॥

            Even by the (emperically) real wind, fire, water, and sword, there is no drying up, getting burnt, wet, or cut asunder for me, being the space of consciousness, what to talk of superimposed ones.

Advaita MakarandaH अद्वैतमकरन्दः - Verse 4

न स्वतः प्रत्यभिज्ञानान्निरंशत्वान्न चान्यतः ।

न चाश्रयविनाशान्मे विनाशः स्यादनाश्रयात् ॥४॥

[पदच्छेदः]

न ⁰ स्वतः ⁰ प्रत्यभिज्ञानात् ^5/1 निरंशत्वात् ^5/1 न ⁰ च ⁰ अन्यतः ⁰ ।

न ⁰ च ⁰ आश्रयविनाशात् ^5/1 मे ^6/1 विनाशः ^1/1 स्यात् ^III/1 अनाश्रयात् ^5/1 ॥४॥

[अन्वयः]

प्रत्यभिज्ञानात् ^5/1 स्वतः ⁰ (मे ^6/1 विनाशः ^1/1) न ⁰ (स्यात् ^III/1)।

निरंशत्वात् ^5/1 च ⁰ अन्यतः ⁰ (मे ^6/1 विनाशः ^1/1) न ⁰ (स्यात् ^III/1)।

आश्रयविनाशात् ^5/1 च ⁰ अनाश्रयात् ^5/1 मे ^6/1 विनाशः ^1/1 न ⁰ स्यात् ^III/1॥४॥

            The destruction of the self is not possible by itself because the self can recollect things in the past. It is not possible by other factors because the self does not have any parts. It is not possible by destroying the basis because the self does not have any dependence on anything.